Με μουσική ραπ και ποίηση, το Κέιπ Τάουν προσπαθεί να γεφυρώσει τους φυλετικούς διαχωρισμούς
Του Joe Penney
Μια πόλη τριγυρισμένη από ωκεανό και χωρισμένη στα δύο από τον γυμνό βράχο του όρους Table: η απίστευτη φυσική ομορφιά του Κέιπ Τάουν κρύβει ένα παρελθόν εκατοντάδων ετών σκλαβιάς και φυλετικής καταπίεσης.
Σήμερα, μια γενιά καλλιτεχνών, μουσικών, ποιητών και κινηματογραφιστών προσπαθεί να ξεπεράσει το παρελθόν και, στη Ν. Αφρική, μια χώρα με 11 επίσημες γλώσσες, δεν είναι μόνο σημαντικό τι λένε αλλά και πώς το λένε.
Ο Quintin Goliath, με το καλλιτεχνικό όνομα Jitsvinger που σημαίνει, μεταξύ άλλων, "ο πληροφοριοδότης", είναι ένας ράπερ από το Κέιπ Τάουν με μεικτή εθνοτική προέλευση. Τα τραγούδια του είναι στη γλώσσα Αφρικάανς, η οποία ομιλείται από 7 εκατομμύρια Νοτιοαφρικανούς και προέρχεται από τα Ολλανδικά με επιρροές από Μαλαϊκά, Πορτογαλικά, Αγγλικά, Ξόσα, Κινεζικά και τη γλώσσα των Χόι.
Ο Goliath, ο οποίος ραπάρει για θέματα όπως η πολιτική, η ανθρώπινη ταυτότητα και η αγάπη, λέει ότι τα Αφρικάανς γίνονται πιο δημοφιλή, ιδίως μεταξύ των νέων.
"Τα Αφρικάανς έχουν γίνει 'της μόδας' και πιο διαδεδομένα μέσα στην τελευταία μιάμιση δεκαετία," λέει. Στη γειτονιά Kimberley, μέσα σε μια πρόταση βρίσκεις έως έξι διαφορετικές γλώσσες, προσθέτει.
"Έτσι λοιπόν, η τοπική μου διάλεκτος μπορεί να φτάνει στην ευρύτερη συλλογική συνείδηση και εκεί βρίσκεται το μέλλον για τα Αφρικάανς: στη συμμετοχικότητα και στην αποδοχή του τρόπου έκφρασης του άλλου."
Το μέλλον των Αφρικάανς μπορεί να φαίνεται πολλά υποσχόμενο, αλλά το παρελθόν τους αμφισβητείται. Τα Αφρικάανς αναπτύχθηκαν στην περιοχή του Κέιπ Τάουν μεταξύ των σκλάβων από τη Δυτική Αφρική, των αυτόχθονων φυλών Χόι και Σαν και των Ινδονήσιων, που προσάρμοσαν σε μια ενιαία γλώσσα τα Ολλανδικά που μιλούσαν οι κύριοι των σκλάβων και οι άποικοι.
Σήμερα, μόνο το 40% περίπου όσων μιλούν τα Αφρικάανς στο σπίτι τους είναι λευκοί Νοτιοαφρικανοί, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Φυλετικών Σχέσεων της Ν. Αφρικής.
"Πολλοί σήμερα εξακολουθούν να αποκαλούν τα 'λευκά' Αφρικάανς όμορφα, ανόθευτα και σωστά, αλλά η δική τους εκδοχή είναι μια αρνητική ή κατώτερη μορφή που αντικατοπτρίζει ένα εσωτερικοποιημένο μίσος του ίδιου τους του εαυτού, κατάλοιπο της σκλαβιάς, της αποικιοκρατίας και του απαρτχάιντ," λέει ο Goliath.
"Πρέπει να διορθωθούν πολλά μέσα στην ευρύτερη κοινότητα όσων μιλούν τα Αφρικάανς," λέει.
Ο ποιητής Jethro Louw από το Κέιπ Τάουν γράφει επίσης στα Αφρικάανς. Είναι απόγονος της φυλής των Χοισάν και σκλάβων από τη Μοζαμβίκη και στα ποιήματά του περιλαμβάνει ιστορίες και μύθους των αυτόχθονων κατοίκων του Κέιπ Τάουν. Παίζει ένα μουσικό μονόχορδο, το οποίο παραδοσιακά χρησιμοποιείται για ποίηση, μουσική και επικοινωνία.
"Προσπαθώ να κάνω δημοφιλή την κουλτούρα των αυτόχθονων κατοίκων και τα σύμβολά της, όπως το μονόχορδο, στο ευρύ κοινό," λέει.
Μετά τα Ζουλού, τα Ξόσα και τα Αφρικάανς, τα Αγγλικά είναι η τέταρτη περισσότερο ομιλούμενη γλώσσα στη Ν. Αφρική, αλλά η επιρροή που ασκούν στη δημόσια ζωή είναι πολύ μεγαλύτερη.
Ο Bheki Pilot Biller είναι ένας 24χρονος φοιτητής κινηματογραφίας από το Limpopo, ο οποίος μιλά Ζουλού και Αγγλικά και επιλέγει τα δεύτερα για τη δουλειά του, που επικεντρώνεται σε κοινωνικά ζητήματα.
Ο Pilot λέει ότι το Κέιπ Τάουν παραμένει φυλετικά διαχωρισμένο και ότι ο ίδιος έχει βιώσει εργασιακές διακρίσεις επειδή δεν μιλά Αφρικάανς.
"Δεν ανέχομαι αυτήν τη κατάσταση, όπου για να βρεις δουλειά πρέπει το δέρμα σου να έχει συγκεκριμένο χρώμα. Υπάρχουν ορισμένες θέσεις για τις οποίες τονίζεται ότι πρέπει να ξέρεις να διαβάζεις και να γράφεις Αφρικάανς άπταιστα. Τι είδος δουλειάς είναι αυτό;"
Φαίνεται ότι υπάρχουν αρκετές φωνές που διαμαρτύρονται και ζητούν μεγαλύτερη ενοποίηση της Ν. Αφρικής σε κάθε κοινότητα του Κέιπ Τάουν: πρόσφατα, σε μια συναυλία, ο γνωστός ροκ μουσικός Jeremy De Tolly, λευκός, με μητρική γλώσσα τα Αγγλικά, από το Κέιπ Τάουν, είπε ότι λευκός πληθυσμός της χώρας θα πρέπει να μοιραστεί τον πλούτο του με τους συμπατριώτες του Νοτιοαφρικανούς.