Ίδιο άθλημα, διαφορετική οπτική: πώς να γίνετε δημιουργικοί κατά τη φωτογράφιση αθλητικών διοργανώσεων

1. Ζουμ για ιδιαίτερο καδράρισμα

Ο Mark Kolbe, φωτογράφος στο Getty Images, ο οποίος κατέγραψε αυτήν την εικόνα μιας μπάλας του πινγκ-πονγκ που μοιάζει να αιωρείται πάνω από το κεφάλι ενός παίκτη, εξηγεί την ιστορία που κρύβεται πίσω από τη φωτογραφία του: «Τράβηξα αυτήν τη φωτογραφία για το Getty Images την πρώτη κιόλας φορά που φωτογράφισα αγώνες πινγκ-πονγκ. Γνώριζα ότι τα σφικτά πλάνα των αγωνιζόμενων την ώρα που κάνουν σερβίς είναι πάντα δημοφιλείς, οπότε αναζήτησα αγωνιζόμενους με ασυνήθιστο ή διαφορετικό στυλ σερβίς.

«Εντόπισα τον κόκκινο τοίχο του κτηρίου και πρόσεξα ιδιαίτερα τον Rhikesh Taucoory από τον Μαυρίκιο – όχι μόνο για το στυλ του σερβίς του, αλλά και για τον τρόπο που ο έντονος φωτισμός από ψηλά χτυπούσε το πάνω μέρος του κεφαλιού του. Ο αγώνας είχε προχωρήσει για τα καλά και δεν απέμενε πολύς χρόνος για να τραβήξω τη φωτογραφία που είχα καδράρει νοητά στο μυαλό μου. Χρησιμοποίησα φακό 400mm σταθερής εστιακής απόστασης, γιατί ήξερα ότι αν τα έκανα όλα σωστά, το ζουμ θα μου επέτρεπε να καταγράψω με τον καλύτερο τρόπο το πέταγμα της μπάλας και την έντονη συγκέντρωσή του. Είχα σκοπό να τραβήξω το μπαλάκι ακριβώς πάνω από το κεφάλι του, καθώς θα το κοίταζε και με τα δυο του μάτια, ώστε να δώσω την εντύπωση της μετεώρισης. Αυτός ήταν ένας ακόμα λόγος που τράβηξα το πολύ σφικτό πλάνο με τον φακό των 400mm: ήθελα να απομονώσω το κεφάλι του και το μπαλάκι μπροστά από το κόκκινο φόντο. Το περιθώριο σφάλματος δεν είναι μεγάλο σε τέτοιες λήψεις, αλλά επέμεινα και στο όγδοο και τελευταίο σερβίς του, το μπαλάκι, τα μάτια και ο τρόπος που έκανε το σερβίς συνδυάστηκαν τέλεια ώστε να μπορέσω να τραβήξω τη φωτογραφία.»

Η συμβουλή του Mark για την προσομοίωση του ιδιαίτερου καδραρίσματός του είναι η εξής: «Όταν κάνετε ζουμ για να εστιάσετε στη δράση, προσπαθήστε να προσχεδιάζετε, αν είναι εφικτό, ώστε να προβλέπετε πού πιστεύετε ότι θα είναι η καλύτερη εικόνα - και προσπαθήστε να την επιτύχετε όταν προκύψουν συνδυασμένα οι κατάλληλες συνθήκες! Συχνά, όταν χρησιμοποιείτε φακούς ζουμ, είναι μεγάλος ο πειρασμός να αυξήσετε το ζουμ, και μετά να το μειώσετε, και μετά να το αυξήσετε ξανά… και αυτό μπορεί να σας κάνει να χάσετε την εστίαση. Θα έχετε μεγαλύτερες πιθανότητες να επιτύχετε το κατάλληλο πλάνο την κατάλληλη στιγμή αν είστε υπομονετικοί: καθορίστε μια σταθερή εστιακή απόσταση που να σας αρέσει και περιμένετε να προκύψει η εικόνα την οποία ελπίζετε.»

Αν αναζητάτε παρόμοια αποτελέσματα με μια Canon EOS 90D, σκεφτείτε να τη συνδυάσετε με έναν φακό Canon EF 70-300mm f/4-5.6 IS II USM. Αν τον χρησιμοποιήσετε στο πλήρες ζουμ, θα μπορείτε να κάθεστε στη άκρη του αγωνιστικού χώρου έχοντας τη δυνατότητα να εντοπίσετε σημεία με απίστευτη λεπτομέρεια, ενώ ο αισθητήρας APS-C των 32,5 megapixel της Canon EOS 90D σάς επιτρέπει να πλησιάζετε ακόμα περισσότερο τη δράση με αύξηση της ενεργού εμβέλειας τηλεφακού.

2. «Παγώστε» κρίσιμες στιγμές

Η φωτορεπόρτερ αθλητικών διοργανώσεων Elizabeth Kreutz, που χρησιμοποιεί μηχανές Canon και η οποία τράβηξε την παραπάνω φωτογραφία των μποξέρ στο μέσον του αγώνα, λέει ότι το «πάγωμα» της δράσης ακριβώς την κατάλληλη στιγμή είναι μια χρήσιμη δεξιότητα που αξίζει να την αποκτήσει κανείς. «Γι' αυτήν τη φωτογραφία των Manny Pacquiao και Timothy Bradley Jr., χρησιμοποίησα τον φακό Canon EF 70-200mm f/2.8L IS III USM για να πετύχω σφικτό κάδρο και να καταγράψω την ένταση και την ισχύ μιας δυνατής γροθιάς. Μου αρέσει ο χρονικός συντονισμός αυτής της εικόνας: η σύνδεση ανάμεσα στη γροθιά, στη γκριμάτσα στο πρόσωπο του Manny, στη σύσπαση των μυών και στον ιδρώτα που εκτινάσσεται από τους δύο αγωνιζόμενους, αλλά και στον προβολέα που λάμπει ανάμεσά τους.»

Για να μπορεί να «παγώσει» με αυτόν τον τρόπο την κίνηση, η Elizabeth λέει ότι είναι σημαντικό να «είναι έτοιμη κάθε στιγμή». Εξηγεί ότι βοηθά επίσης η προετοιμασία της μηχανής για συνεχή λήψη ριπής: «Επιλέξτε την κατάσταση Προτεραιότητας ταχύτητας κλείστρου και καθορίστε μια ταχύτητα κλείστρου υψηλότερη από 1/1000 του δευτερολέπτου. Θα χρειαστεί επίσης να ρυθμίσετε τη μηχανή σας στη κατάσταση Συνεχούς λήψης για τον μέγιστο αριθμό καρέ ανά δευτερόλεπτο.» Η Canon EOS 90D μπορεί να κάνει λήψεις στα 10 καρέ ανά δευτερόλεπτο (fps) και αυτό σημαίνει ότι έχετε πολύ μεγάλη πιθανότητα να καταγράψετε το καρέ που θέλετε.

Όσον αφορά την εστίαση, η Elizabeth προτιμά να διατηρεί πλήρως τον έλεγχο: «Χρησιμοποιώ την αυτόματη εστίαση ενός σημείου και τη μεταβάλλω χειροκίνητα κατά τη διάρκεια του αγώνα ώστε να δημιουργώ το δικό μου σημείο επικέντρωσης και τη δική μου σύνθεση. Αυτό απαιτεί εξάσκηση, ειδικά σε αγώνες με γρήγορους μποξέρ», λέει. Αν προτιμάτε να μην βασίζεστε στην αυτόματη εστίαση ενός σημείου, η αυτόματη εστίαση με παρακολούθηση –η οποία είναι διαθέσιμη σε πολλές μηχανές Canon, συμπεριλαμβανομένης της Canon EOS 90D– σάς επιτρέπει να εστιάζετε και να παρακολουθείτε ένα θέμα οποτεδήποτε μετακινείται μέσα στο κάδρο σας· και αυτό αποτελεί σημαντική βοήθεια για τη φωτογράφιση αθλητικών διοργανώσεων.

3. Αναδείξτε τη δημιουργικότητά σας χρησιμοποιώντας φλουτάρισμα κίνησης

Ο Tom Jenkins είναι φωτογράφος αθλητικών διοργανώσεων για τις εφημερίδες The Guardian και The Observer του Ην. Βασιλείου, αλλά και πρώην Canon Ambassador. Συνιστά τον πειραματισμό με το θάμπωμα λόγω κίνησης ώστε να εξασφαλίζεται μια αίσθηση ταχύτητας και έξαψης, όπως στην παραπάνω φωτογραφία. «Τράβηξα αυτήν τη φωτογραφία του αγώνα δρόμου 1.500m ανδρών για την The Guardian», αναφέρει. «Αυτός ο αγώνας δεν ήταν ιδιαίτερα σημαντικός, οπότε αποφάσισα να πειραματιστώ με τις χαμηλές ταχύτητες κλείστρου και τον συνδυασμό πολλαπλών εκθέσεων. Προσπαθούσα να απεικονίσω την κίνηση των δρομέων και να γίνω δημιουργικός με τα χρώματα που είχαν οι φανέλες, τα σορτς και τα παπούτσια τους, αλλά και οι πίνακες βαθμολογίας του σταδίου. Τράβηξα τη φωτογραφία που ήθελα μετά από μερικές προσπάθειες, παίζοντας με τη θέση που στεκόμουν και με την ταχύτητα κλείστρου, ενώ επιπλέον κινούσα πανοραμικά την κάμερα καθώς περνούσαν με ταχύτητα οι δρομείς μπροστά μου. Αυτή η εικόνα είναι στην πραγματικότητα δύο καρέ συνδυασμένα μέσα στην ίδια τη μηχανή, καθώς εγώ μείωνα γρήγορα το ζουμ μεταξύ των εκθέσεων.

«Όποτε έχω την ευκαιρία να πειραματιστώ με αυτόν τον τρόπο, πάντα αναλογίζομαι αυτά μαθαίνω: τι πήγε καλά και τι δεν έφερε αποτέλεσμα. Προσπαθώ να κρατώ αυτές τις γνώσεις, ελπίζοντας ότι κάποια μέρα μπορεί να χρησιμοποιήσω την ίδια τεχνική σε κάποιο άλλο σπορ.»

Η συμβουλή του Tom είναι η εξής: «Πειραματιστείτε με τις ταχύτητες κλείστρου, το ζουμ και την πανοραμική μετατόπιση με τη δική σας μηχανή. Εγώ διαθέτω μια Canon PowerShot G7 X Mark II, η οποία είναι τέλεια για πανοραμική μετατόπιση με χαμηλές ταχύτητες κλείστρου. Κατά τη γνώμη μου, οι λήψεις με πανοραμική μετατόπιση έχουν καλύτερο αποτέλεσμα αν κινείστε παράλληλα προς τη δράση, οπότε πρέπει να σκέφτεστε τη θέση που βρίσκεστε και μήπως υπάρχει καλύτερο σημείο για τη λήψη.»

4. Λήψεις από απρόσμενα σημεία

Ο φωτογράφος δημοσιογραφικού ρεπορτάζ Marc Aspland είναι επικεφαλής του τμήματος φωτογράφισης αθλητικών διοργανώσεων σε μία από τις μεγαλύτερες βρετανικές εφημερίδες καθημερινής κυκλοφορίας, στην The Times. Είναι επίσης Canon Ambassador και του αρέσει να τοποθετεί τον εξοπλισμό Canon που διαθέτει σε στρατηγικά σημεία για να τραβά διάφορες φωτογραφίες, όπως αυτής της ιπποδρομίας. «Τράβηξα αυτήν τη συγκεκριμένη φωτογραφία με μια τηλεχειριζόμενη μηχανή από απόσταση περίπου 18 μέτρων. Τοποθέτησα τη μηχανή κάτω από το κιγκλίδωμα, αφού συνέδεσα σε αυτήν έναν πομπό, για να εξασφαλίσω ότι θα είχα στο κάδρο τον νικητή του αγώνα. Όταν κατάλαβα ότι το άλογο περνούσε τη γραμμή τερματισμού, έκανα λήψη ριπής με ρυθμό 12 καρέ ανά δευτερόλεπτο (fps) ώστε να έχει η τηλεχειριζόμενη μηχανή την καλύτερη ευκαιρία να καταγράψει τη σωστή στιγμή. Ευτυχώς για μένα, το άλογο που νίκησε ήρθε από την εσωτερική πλευρά, οπότε εμφανίζεται μεγαλύτερο μέσα στο κάδρο, ενώ το άλογο που βγήκε δεύτερο εμφανίζεται στο μέσον πολύ μικρότερο.

«Αυτό που κάνει επίσης ξεχωριστή αυτήν τη φωτογραφία είναι ότι το άλογο εμφανίζεται στο μέσον της κίνησης καλπασμού του και ο φωτισμός είναι καλός ώστε να φαίνονται όλες οι λεπτομέρειες της μορφής, οι μύες του αλόγου και το πρόσωπο του αναβάτη, ενώ, επιπλέον, ο αναβάτης φορά εντυπωσιακά πορτοκαλί ρούχα – αν φορούσε μαύρα δεν θα ήταν τόσο εντυπωσιακή η φωτογραφία. Και, φυσικά, υπάρχει ο στύλος τερματισμού.»

Για να προσομοιώσετε την προσέγγιση του Marc, μπορείτε να τοποθετήσετε κάπου τη μηχανή σας και να την ελέγχετε με τηλεχειρισμό μέσω της εφαρμογής Canon Camera Connect από το smartphone σας (αν η μηχανή διαθέτει Wi-Fi) ή χρησιμοποιώντας ασύρματο τηλεχειριστήριο. Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την ανακλινόμενη οθόνη της μηχανής (αν διαθέτει) για λήψεις από ασυνήθιστα σημεία ή γωνίες. «Απομακρυνθείτε από το προφανές», λέει ο Marc. «Απομακρυνθείτε από τις συνηθισμένες 'φωτογραφίες για το ευρύ κοινό', απομακρυνθείτε από το σημείο που πιστεύετε ότι 'θα έπρεπε' να σταθεί κάθε φωτογράφος.

«Αν φωτογραφίζετε νεαρούς να παίζουν ποδόσφαιρο, σταθείτε πίσω από το λασπωμένο άνοιγμα του τέρματος, εκεί όπου στέκεται το παιδί μέσα στο λιμνασμένο νερό παίρνοντας την κατάλληλη στάση για να αποκρούσει τη μπάλα από τον επιτιθέμενο παίκτη – το όλο θέμα είναι να βλέπεις μια κατάσταση και να εντοπίζεις τα ασυνήθιστα στοιχεία της.»

5. Χρησιμοποιήστε το περιβάλλον σας για να προσθέσετε μια επιπλέον διάσταση

Ο Canon Ambassador και φωτογράφος αθλητικών διοργανώσεων Andrey Golovanov λέει ότι το σκηνικό ορισμένων αθλητικών διοργανώσεων μπορεί να προσθέσει ένα επιπλέον επίπεδο ενδιαφέροντος στις φωτογραφίες σας. «Το 2014, αποφάσισα να φωτογραφίσω για μένα τον Μαραθώνιο της Μόσχας, δύο χρόνια αφότου με είχαν προσλάβει για να τραβήξω πορτραίτα των δρομέων που είχαν ολοκληρώσει τον αγώνα», λέει. «Έτσι λοιπόν, γνώριζα όλες τις ιδιαίτερες λεπτομέρειες και τα καλύτερα σημεία για φωτογράφιση κατά μήκος της διαδρομής: στην πόλη της Μόσχας και στο ανάχωμα του Κρεμλίνου. Το πρώτο σημείο που διάλεξα ήταν η πόλη της Μόσχας, με φόντο τους ουρανοξύστες. Εκεί βρήκα την τέλεια λιμνούλα νερού πάνω στην άσφαλτο, στην οποία αντικατοπτριζόταν ένας από τους πύργους του Κρεμλίνου, ενώ στο κάδρο υπήρχαν επίσης τα πόδια των αθλητών. Πιστεύω ότι αυτή η φωτογραφία είναι εντυπωσιακή και κατέκτησε το πρώτο βραβείο στην κατηγορία Ασυνήθιστες φωτογραφίες στο Sportfolio Festival της Γαλλίας.

«Η συμβουλή μου για τους αρχάριους φωτογράφους είναι να τελειοποιήσουν τις δεξιότητές τους καταγράφοντας ενδιαφέρουσες συνθέσεις σε τοπικές διοργανώσεις στις οποίες μπορούν να παρευρεθούν εύκολα, παρά να ταξιδεύουν σε παγκόσμια πρωταθλήματα. Οι Μαραθώνιοι είναι ένα σπουδαίο άθλημα για φωτογράφιση, επειδή μπορεί συνήθως να συμμετάσχει ο καθένας. Στα περισσότερα μέρη υπάρχει κάποιο είδος αγώνων δρόμου μεγάλων αποστάσεων σε όλη τη διάρκεια του έτους και υπάρχει πολύς χρόνος και πολλές ευκαιρίες για να παίξετε με την τεχνική σας και να την τελειοποιήσετε.

«Κοιτάξτε το περιβάλλον μέσα στο οποίο κάνετε τις λήψεις και φανταστείτε έναν δημιουργικό τρόπο για να αφηγηθείτε οπτικά την ιστορία. Για παράδειγμα, αν η οθόνη σας μπορεί να κινηθεί, προσπαθήστε να κάνετε λήψεις από σημεία με ασυνήθιστη οπτική, όπως πάνω από το πλήθος, διαμέσου του πλήθους ή ξαπλωμένοι στο πεζοδρόμιο. Η χρήση αντικατοπτρισμών, όπως σε αυτήν τη λιμνούλα, είναι ένα ακόμα θαυμάσιο κόλπο. Αναζητήστε ακίνητα νερά ή γυαλιστερά παράθυρα αυτοκινήτων ή κτηρίων – ακόμα και με γυαλιά ηλίου μπορεί να βγει ένα καλό αποτέλεσμα. Είναι μια κλασική περίπτωση του 'όσο πιο πολύ εξασκείται κανείς τόσο καλύτερες θα είναι οι φωτογραφίες'.»