Οδηγός βασικών τεχνικών για την υπέρθεση εστίασης

Η υπέρθεση εστίασης είναι μια μέθοδος λήψης κατά την οποία καταγράφετε πολλαπλές λήψεις σε ελαφρώς διαφορετικές αποστάσεις εστίασης («οριοθέτηση») και στη συνέχεια συνθέτετε ή «στοιβάζετε» τις λήψεις σε μία ενιαία εικόνα, για να έχετε εστιασμένο μεγαλύτερο τμήμα του θέματός σας ή της σκηνής. Μπορείτε να συνδυάσετε τις εικόνες σας χρησιμοποιώντας λογισμικό επεξεργασίας ή τα ενσωματωμένα εργαλεία υπέρθεσης εστίασης των μηχανών Canon.

Όταν φωτογραφίζετε σε πολύ κοντινή απόσταση από το θέμα σας, συνήθως χρησιμοποιείτε ευρύ διάφραγμα (χαμηλό αριθμό f) για να επιτρέψετε σε όσο το δυνατόν περισσότερο φως να εισέλθει. Ωστόσο, αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολύ μικρό βάθος πεδίου, γεγονός που σημαίνει ότι μεγάλο μέρος του θέματος ή της σκηνής είναι εκτός εστίασης. Η υπέρθεση εστίασης μπορεί να ξεκλειδώσει έναν κόσμο κρυμμένης ομορφιάς και περίπλοκων λεπτομερειών στη φωτογραφία macro, ενώ είναι επίσης ιδανική για τοπία στα οποία θέλετε να είναι ευκρινής όλη η σκηνή, από τα πιο κοντινά μέχρι τα πιο απομακρυσμένα στοιχεία.

Με παραπάνω από μια δεκαετία εμπειρίας στη φωτογράφιση για έντυπα με θέμα τη φύση, ο επαγγελματίας φωτογράφος macro Matt Doogue είναι ειδικός στην χειροκίνητη υπέρθεση εστίασης. Ωστόσο, οι εξελιγμένες λειτουργίες που ενσωματώνουν οι mirrorless μηχανές του Συστήματος EOS R της Canon μπορούν να σας βοηθήσουν να πετύχετε το ίδιο αποτέλεσμα χωρίς καθόλου ‏επεξεργασία. Χρησιμοποιώντας τις ενσωματωμένες λειτουργίες οριοθέτησης εστίασης και υπέρθεσης των μηχανών Canon EOS R7 και EOS R10, μπορείτε να αποτυπώνετε μαγευτικές κοντινές λήψεις με ελάχιστη προσπάθεια.

Η επιλογή του καλύτερου εξοπλισμού macro για αρχάριους είναι σημαντική για την υπέρθεση εστίασης, αλλά χρειάζεστε επίσης και πρακτικούς τρόπους για να τον χρησιμοποιήσετε. Σε αυτόν τον οδηγό, ανακαλύψτε τον τρόπο με τον οποίο ο Matt χρησιμοποιεί την υπέρθεση εστίασης για εντυπωσιακές λήψεις θεμάτων από τη φύση – τόσο χειροκίνητα όσο και με τη μηχανή. Με μερικές συμβουλές για το πώς μπορείτε να πραγματοποιήσετε λήψεις macro και με την τελευταία σειρά μοντέλων του Συστήματος Canon EOS R, σύντομα θα απαθανατίζετε εντυπωσιακές φωτογραφίες υψηλής ευκρίνειας.

Ανεξάρτητα από τη μέθοδο που χρησιμοποιείτε για την υπέρθεση των εικόνων σας, το πρώτο στάδιο της διαδικασίας είναι η λήψη μιας σειράς φωτογραφιών με διαφορετικές ρυθμίσεις εστίασης για να καταγράψετε ολόκληρο το βάθος πεδίου του θέματος της φωτογράφισης. Αυτό ονομάζεται οριοθέτηση εστίασης και σχεδόν κάθε μηχανή του Συστήματος Canon EOS R διαθέτει μια λειτουργία που αυτοματοποιεί τη διαδικασία, καταγράφοντας μια σειρά από λήψεις με την απόσταση εστίασης να αυξάνεται από λήψη σε λήψη, τις οποίες μπορείτε στη συνέχεια να συνδυάσετε.

«Η λειτουργία οριοθέτησης ξεκινάει από το πλησιέστερο σημείο εστίασης στο θέμα σας», εξηγεί ο Matt. «Αλλάζει αυτόματα την εστιακή απόσταση του φακού, καταγράφοντας μια λήψη σε κάθε βήμα αύξησης που έχετε επιλέξει στο μενού, πρακτικά συρρικνώνοντας τη σκηνή.»

Θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι ο φακός σας έχει ρυθμιστεί στην κατάσταση αυτόματης εστίασης (AF). Για φακούς χωρίς διακόπτη AF/MF, ενεργοποιήστε την κατάσταση AF στο μενού της μηχανής. Η χρήση ευρυγώνιου φακού σάς επιτρέπει να κόψετε την τελική εικόνα για να διασφαλίσετε ότι όλο το θέμα παραμένει στο κάδρο.

Ο Matt βρήκε το μενού οριοθέτησης εστίασης πολύ εύκολο στη ρύθμιση και στη χρήση. «Αφού πειραματιστείς λίγο με την υπέρθεση, κατανοείς τι κάνει κάθε επιλογή», λέει.

Όταν είστε έτοιμοι, πατήστε απλώς το κουμπί του κλείστρου για να ξεκινήσετε τη λήψη φωτογραφιών. Στην επάνω πλευρά της οθόνης LCD υπάρχει ένας μετρητής που υποδεικνύει τον αριθμό των φωτογραφιών που απομένουν.

Η Canon EOS R7 και η EOS R10 απλοποιούν τη διαδικασία, καθώς πραγματοποιούν την υπέρθεση των εικόνων αυτόματα μέσα στη μηχανή, χωρίς να απαιτείται επεξεργασία σε υπολογιστή. «Η δυνατότητα δημιουργίας μιας σύνθετης εικόνας εντός της μηχανής αλλάζει πραγματικά τα δεδομένα του παιχνιδιού», λέει ο Matt. «Μαζί με την εικόνα σύνθεσης με βάθος αποθηκεύονται και οι μεμονωμένες εικόνες, οπότε το αποτέλεσμα εμφανίζεται αμέσως. Ωστόσο, δεδομένου ότι η μηχανή διατηρεί τα μεμονωμένα καρέ της υπέρθεσης, μπορείτε επίσης να τα επεξεργαστείτε μόνοι σας ή να τα χρησιμοποιήσετε ξεχωριστά.»

Στην EOS R7, η υπέρθεση εντός μηχανής είναι διαθέσιμη σε κάθε κατάσταση έκθεσης. «Θα σας πρότεινα να χρησιμοποιήσετε την Χειροκίνητη (M) κατάσταση, καθώς σας δίνει τον πλήρη έλεγχο της μηχανής και του πώς θα δείχνει η τελική εικόνα», λέει ο Matt. «Θα χρειαστείτε υψηλότερη ταχύτητα κλείστρου για να αποφύγετε την αστάθεια της μηχανής κατά τη λήψη χωρίς τρίποδο, η οποία μπορεί να επιτευχθεί με τη ρύθμιση υψηλότερου ISO και ευρύτερου διαφράγματος.»

Μια καλή ιδέα είναι να τραβήξετε μια δοκιμαστική λήψη ώστε να βεβαιωθείτε ότι είστε ικανοποιημένοι με τις ρυθμίσεις σας, ενώ είναι επίσης σημαντικό να διατηρήσετε σταθερή τη μηχανή. «Σχεδόν πάντα χρησιμοποιώ τρίποδο κατά την υπέρθεση εντός μηχανής, καθώς θέλω να ελαχιστοποιήσω τον αντίκτυπο που έχω στην κίνηση των καρέ», εξηγεί ο Matt. Ωστόσο, αυτό δεν είναι ιδανικό για ζωντανά θέματα. «Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι υψηλότερες ρυθμίσεις ταχύτητας κλείστρου και ISO βοηθούν στην καταπολέμηση οποιασδήποτε ακούσιας κίνησης του φωτογράφου», προσθέτει. Η ενσωματωμένη σταθεροποίηση εικόνας της EOS R7 προσφέρει στον Matt επιπλέον περιθώριο ελιγμών για φωτογράφιση χωρίς τρίποδο.

Ο αριθμός των καρέ που χρειάζεται να καταγράψετε εξαρτάται από το θέμα, αλλά με την υπέρθεση εντός της μηχανής, ο Matt κατάφερε να συνδυάσει εκατοντάδες καρέ για θέματα τόσο μικρά όσο ένας κόκκος αλατιού. «Για τη φωτογράφιση τοπίων με υπέρθεση, θα χρησιμοποιούσατε φυσικά μικρότερο άνοιγμα διαφράγματος ή μεγαλύτερο βάθος πεδίου, ώστε να μην χρειαστεί να καταγράψετε τόσα πολλά καρέ – ειδικά καθώς σε κάθε λήψη θα είναι εστιασμένες μεγαλύτερες περιοχές», εξηγεί. Προσθέτει επίσης ότι στις εικόνες macro, η χρήση πολύ μικρού βάθους πεδίου κατά την υπέρθεση μπορεί να οδηγήσει σε διάθλαση –ένα οπτικό εφέ που περιορίζει την ποιότητα των εικόνων σας– και σε απώλεια φωτός.

Αν δεν διαθέτετε μηχανή με ενσωματωμένη λειτουργία υπέρθεσης, μπορείτε να συνδυάσετε τις εικόνες σας χρησιμοποιώντας λογισμικό, όπως η δωρεάν εφαρμογή της Canon Digital Photo Professional (DPP), η οποία διαθέτει ειδικό εργαλείο Σύνθεσης με βάθος. «Το DPP ευθυγραμμίζει και συνδυάζει τα πιο ευκρινή μέρη κάθε εικόνας για να δημιουργήσει μια τελική εικόνα με διευρυμένο βάθος πεδίου», αναφέρει ο Matt.

Παρά το ότι αξιοποιεί την τεχνολογία της Canon EOS R7 και της EOS R10 που του εξοικονομεί χρόνο, ο Matt πιστεύει ότι η χειροκίνητη υπέρθεση εστίασης εξακολουθεί να είναι χρήσιμη. «Η παραδοσιακή μέθοδος της υπέρθεσης εστίασης είναι η πιο δύσκολη, αλλά δίνει περισσότερο χώρο για δημιουργικότητα και είναι προσιτή σε όλους», αναφέρει. «Έχετε επίσης μεγαλύτερη ελευθερία στην επιλογή του φωτισμού, καθώς ορισμένες από τις ενσωματωμένες λειτουργίες δεν λειτουργούν με μονάδα φλας.»

Αν η μηχανή σας Canon δεν προσφέρει οριοθέτηση εστίασης ή υπέρθεση εντός της μηχανής, μπορείτε εύκολα να δοκιμάσετε τη χειροκίνητη υπέρθεση εστίασης. «Οι αρχές είναι οι ίδιες, με τη διαφορά ότι ο χρήστης πρέπει να πραγματοποιήσει κάθε λήψη και στη συνέχεια να τις επεξεργαστεί για να τις μετατρέψει σε μια σύνθετη εικόνα με υπέρθεση», εξηγεί ο Matt. Η χειροκίνητη έκθεση και εστίαση είναι βασικά στοιχεία. «Απενεργοποιήστε την αυτόματη εστίαση (AF) και εστιάστε χειροκίνητα στο πλησιέστερο σημείο του θέματός σας», λέει. «Χρησιμοποιήστε την κατάσταση Άμεσης προβολής της μηχανής σας για να μεγεθύνετε το θέμα και να εξασφαλίσετε ακριβή εστίαση, αν είναι εφικτό.»

Ο φωτισμός είναι σημαντικός, όποια μέθοδο κι αν επιλέξετε να χρησιμοποιήσετε για την υπέρθεση εστίασης. Αν το φως δεν επαρκεί, η ταχύτητα κλείστρου μπορεί να είναι πολύ αργή για να παγώσει την κίνηση, αλλά αν προσθέσετε πολύ φως, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι σκληρό. Για τον Matt, «το φυσικό φως είναι εξαιρετικό για τη διατήρηση του ιριδισμού και των χρωμάτων ενός θέματος, τα οποία μερικές φορές μπορεί να καταγραφούν άτονα όταν χρησιμοποιούνται εξωτερικές φωτεινές πηγές.»

Σε περίπτωση που το φως ημέρας δεν είναι επαρκές, ο Matt προσθέτει εξωτερικό φωτισμό. «Τα σταθερά φώτα (LED) είναι προσιτά, ελαφριά και μπορούν να τοποθετηθούν οπουδήποτε γύρω από το θέμα σας, έχοντας ως αποτέλεσμα πιο δυναμικές γωνίες», αναφέρει.

Οι ρυθμίσεις υπέρθεσης του Matt δεν αλλάζουν πολύ, αλλά προσαρμόζει το διάφραγμα ανάλογα με το μέγεθος του θέματος, τον αριθμό των λήψεων που απαιτούνται και τη μεγέθυνση. «Το ISO που επιλέγω συνήθως είναι περίπου 320 όταν χρησιμοποιώ φλας και η ταχύτητα κλείστρου είναι γύρω στα 1/160 δευτ.», σημειώνει.

Το μενού οριοθέτησης εστίασης της Canon εξασφαλίζει ότι δεν χρειάζεται να κάνετε υπολογισμούς κατά την αποτύπωση πολλών εικόνων, ενώ η εξελιγμένη λειτουργία σύνθεσης με βάθος που ενσωματώνουν οι Canon EOS R10 και EOS R7 απλοποιεί τη διαδικασία, εξοικονομώντας σας χρόνο, καθώς δεν χρειάζεται επεξεργασία μετά τη λήψη· σας επιτρέπουν επίσης να εστιάσετε σε πιο δημιουργικές αποφάσεις, όπως αυτές που αφορούν στη σύνθεση και στην έκθεση. Η χειροκίνητη εστίαση εξακολουθεί να αποτελεί μια εξαιρετική προσέγγιση όταν θέλετε να έχετε τον μέγιστο έλεγχο.

Ο Matt πιστεύει ότι ανεξάρτητα από τη μέθοδο που χρησιμοποιείτε, η υπέρθεση εστίασης κάνει κάτι κοινότοπο να φαίνεται φανταστικό. «Η υπέρθεση εστίασης μετατρέπει το συνηθισμένο σε εξωπραγματικό», λέει. Από θέματα macro έως τοπία, τα εύχρηστα εργαλεία υπέρθεσης εστίασης της Canon σάς επιτρέπουν να αποτυπώνετε εντυπωσιακές εικόνες με απίστευτη ευκρίνεια από τα πιο κοντινά μέχρι τα πιο απομακρυσμένα στοιχεία του κάδρου.


Σύνταξη: Lauren Scott και Andrea Ball