Γίνετε δημιουργικοί: τρόποι φωτογράφισης αφηρημένων πορτραίτων

Η αφαιρετική απόδοση της ανθρώπινης φιγούρας έχει πολλές εκφάνσεις στην ιστορία της τέχνης, από τις κυβοειδείς μορφές του Πικάσο μέχρι τα γλυπτά του Χένρι Μουρ. Στη φωτογραφία, ένα αφηρημένο πορτραίτο μπορεί να μας προσφέρει μια διαφορετική πραγματικότητα από τα καθημερινά πρόσωπα και σώματα που όλοι έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε. Δεν υπάρχουν κανόνες, δεν απαιτείται ευκρίνεια ή ακρίβεια. Αντί να αποτυπώσουμε με ακρίβεια τα θέματά μας, μπορούμε να μεταδώσουμε ιδέες και συναισθήματα μέσα από τις εικόνες μας. Αυτό αποτελεί επίσης μια εξαιρετική δοκιμασία των φωτογραφικών μας δεξιοτήτων, καθώς και μια ευκαιρία για ατελείωτους πειραματισμούς και παιχνίδια.

Γιατί να μην δημιουργήσετε ενδιαφέροντα μοτίβα με φως και σκιά σε ολόκληρο το θέμα σας; Το μόνο που χρειάζεστε είναι ένα αντικείμενο με κενά ή τρύπες, απ’ όπου θα περνά το φως. Αυτοί οι τύποι αναστολέων του φωτός ονομάζονται «gobos» στα αγγλικά (από τη λέξη «go-betweens», που σημαίνει «μεσάζοντες»). Πιθανότατα θα βρείτε στο σπίτι σας πολλά αντικείμενα που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε γι' αυτόν τον σκοπό. Κουβέρτες με αραιή ύφανση, καλύμματα καλοριφέρ, στόρια, σουρωτήρια, ακόμη και κλαδιά δέντρων ή μεταλλικά τραπέζια κήπου. Εδώ, χρησιμοποιήσαμε ένα καλούπι με κυκλικό μοτίβο mandala. Φυσικά, μπορείτε επίσης να δημιουργήσετε τα δικά σας gobos με ένα φύλλο χαρτόνι και ένα κοπίδι.

Το κλειδί για να δημιουργήσετε διακριτές σκιές με gobos είναι να χρησιμοποιήσετε μια φωτεινή πηγή με «σκληρά» άκρα. Το άμεσο ηλιακό φως είναι ιδανικό, αλλά μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε φακό, γυμνό λαμπτήρα ή Speedlite. Όσο μικρότερη είναι η πηγή φωτός, τόσο πιο σκληρές και καθαρές θα είναι οι σκιές. Φέρτε το gobo όσο το δυνατόν πιο κοντά στο πρόσωπο. Αν χρησιμοποιείτε τεχνητό φως, απομακρύνετε την πηγή και σβήστε όλα τα υπόλοιπα φώτα. Το ωραίο με τα αφηρημένα πορτραίτα είναι ότι δεν χρειάζεστε απαραίτητα ένα κιτ επαγγελματικού επιπέδου για να πετύχετε ποιοτικές λήψεις. Μια DSLR φιλική για αρχάριους, όπως η Canon EOS 850D με τον φακό του κιτ ή έναν φακό πορτραίτων, αποτελεί εξαιρετική επιλογή. Όσο για τις ρυθμίσεις της μηχανής, χρησιμοποιήστε τη λειτουργία Προτεραιότητα διαφράγματος (Av) και δοκιμάστε να προσθέσετε ένα ή δύο στοπ αρνητικής αντιστάθμισης έκθεσης, ώστε οι σκοτεινοί τόνοι να δείχνουν ωραίοι και με βάθος.

Οι καθρέφτες μπορούν να προκαλέσουν έντονα συναισθήματα για την αίσθηση του εγώ και την ταυτότητα, γι' αυτό και αποτελούν ιδανικό στοιχείο για αφηρημένα πορτραίτα. Όταν εργάζεστε με καθρέφτες, η πρόκληση είναι να πετύχετε τις σωστές γωνίες και να τοποθετήσετε το θέμα στην αντανάκλαση. Πρέπει επίσης να επιλέξετε αν θα εστιάσετε στην εικόνα που αντανακλάται ή στον ίδιο τον καθρέφτη, καθώς αυτά βρίσκονται σε δύο διαφορετικά επίπεδα. Αν θέλετε ευκρίνεια και στα δύο, δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε ένα μικρό άνοιγμα διαφράγματος , π.χ. f/16, που σας επιτρέπει να επεκτείνετε το βάθος πεδίου σας.

Χρησιμοποιώντας έναν καθρέφτη, μπορείτε να καταγράψετε μια ολόκληρη σειρά αφηρημένων εικόνων, να πειραματιστείτε με αυτοπροσωπογραφίες και να δημιουργήσετε γωνίες. Αν έχετε έναν μικρό καθρέφτη χειρός, μπορείτε να τον δώσετε στο θέμα σας για να τον κρατήσει κοντά στο πρόσωπό του, δημιουργώντας ένα σουρεαλιστικό πορτραίτο. Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε περισσότερους από έναν μεγάλους καθρέφτες και να δημιουργήσετε το εφέ απείρου με μια εικόνα που δεν τελειώνει ποτέ.

Αν και βιώνουμε την πραγματικότητα από τη μία στιγμή στην άλλη, μια μηχανή μπορεί να αποτυπώσει διαφορετικές στιγμές στον χρόνο σε μία μόνο εικόνα. Η μακρά έκθεση μάς επιτρέπει να επεκτείνουμε κατά πολύ την ταχύτητα του κλείστρου για να επιτύχουμε κάθε είδους αφαιρετικά εφέ, και ένα από τα πιο εντυπωσιακά είναι η ζωγραφική με φως.

Μετακινώντας μια φωτεινή πηγή σε μια σκηνή, όπως έναν χρωματιστό φακό, μπορείτε να δημιουργήσετε με μια έκθεση μερικών δευτερολέπτων εντυπωσιακά μονοπάτια φωτός. Για να δημιουργήσετε πορτραίτα με την τεχνική της ζωγραφικής με φως, πρέπει να φωτογραφίσετε σε ένα σκοτεινό δωμάτιο (δεν χρειάζεται να είναι κατασκότεινο), να ζητήσετε από το θέμα σας να παραμείνει όσο γίνεται πιο ακίνητο και να τοποθετήσετε τη μηχανή σε τρίποδο. Οι σωστές ρυθμίσεις έκθεσης εξαρτώνται από την ισχύ των φακών και του περιβάλλοντος φωτισμού. Ωστόσο, ένα καλό σημείο εκκίνησης είναι η Χειροκίνητη κατάσταση (M) με ταχύτητα κλείστρου στα 13 δευτερόλεπτα, διάφραγμα f/16 και ISO100. Πατήστε το κουμπί του κλείστρου και αρχίστε να κουνάτε τον φακό ή άλλες πηγές φωτός γύρω από το θέμα σας με απαλές, ρέουσες κινήσεις, για να ζωγραφίσετε με το φως. Δοκιμάστε να ζωγραφίσετε μπροστά και πίσω από το θέμα σας για να προσθέσετε βάθος στο εφέ ή να φωτίσετε ταυτόχρονα το πρόσωπό του με τον φακό – θυμηθείτε να το κάνετε από το πλάι, ώστε να μην συμπεριληφθείτε στην τελική εικόνα.

Οι ημιδιαφανείς επιφάνειες είναι ιδανικές για αφηρημένα πορτραίτα. Αν τοποθετηθεί ανάμεσα στο θέμα και τη μηχανή, το ματ γυαλί, το λεπτό μετάξι ή οποιαδήποτε άλλη ημιδιαφανής επιφάνεια θα κρύψει τις λεπτομέρειες αλλά θα αφήσει το αποτύπωμα του προσώπου, δημιουργώντας πορτραίτα αιθέριας ομορφιάς. Δοκιμάστε να τοποθετήσετε το θέμα σας στη μία πλευρά ενός παράθυρου, στραμμένο προς το φως, και στη συνέχεια να το φωτογραφίσετε από την άλλη πλευρά του τζαμιού. Πειραματιστείτε με το σημείο εστίασης – αν θέλετε, μπορείτε να εστιάσετε στην επιφάνεια ώστε το πρόσωπο που βρίσκεται από πίσω να δείχνει θολό. Τα σταγονίδια νερού πάνω στο τζάμι μπορούν να δημιουργήσουν μια υπέροχη μελαγχολική διάθεση, ειδικά σε μια συννεφιασμένη ημέρα.

Η κατάσταση Πολλαπλής έκθεσης των μηχανών Canon επιτρέπει τη μίξη δύο ή περισσότερων φωτογραφιών για τη δημιουργία εννοιολογικών εικόνων και αφαιρετικών εφέ. Το εφέ είναι εμπνευσμένο από την παλιά τεχνική των κινηματογραφικών καμερών για την έκθεση του ίδιου καρέ δύο φορές. Ωστόσο, με μια μηχανή Canon όπως η EOS R6, μπορείτε να εξελίξετε περαιτέρω την τεχνική αυτή. Αφού επιλέξουμε έναν αριθμό εκθέσεων στο μενού της μηχανής, πραγματοποιούμε την πρώτη μας λήψη και, στη συνέχεια, καθώς συνθέτουμε μια δεύτερη, θα δούμε το προηγούμενο καρέ να εμφανίζεται πάνω από τη ροή άμεσης προβολής, κάτι που μας βοηθά να τα καδράρουμε ώστε να λειτουργούν αρμονικά. Μπορείτε επίσης να επιτύχετε αυτό το εφέ κατά την επεξεργασία μετά τη λήψη, με την εφαρμογή Canon Digital Photo Professional (DPP).

Όταν συνθέτετε πορτραίτα διπλής έκθεσης, προσπαθήστε να καδράρετε το θέμα σας σε προφίλ με φωτεινό φόντο, όπως τον ουρανό ή ένα παράθυρο. Μετά, όταν συνεχίσετε στο δεύτερο καρέ, αυτό θα εναρμονίζεται με το έντονο περίγραμμα του κεφαλιού. Όσο για το δεύτερο καρέ (ή το τρίτο, τέταρτο ή πέμπτο), οι δημιουργικές επιλογές είναι απεριόριστες. Μπορείτε να επιλέξετε ένα αστικό τοπίο ή μια σκηνή στη φύση, να χρησιμοποιήσετε ένα αντικείμενο που έχει συναισθηματική αξία για το θέμα σας, να αποτυπώσετε ένα ζώο ή ακόμη και να προσθέσετε ένα άλλο άτομο.

Την επόμενη φορά που θα φωτογραφίσετε ένα πορτραίτο, σκεφτείτε το διαφορετικά και εκφραστείτε εφαρμόζοντας κάποια ή όλες αυτές τις συμβουλές.


Κείμενο του James Paterson