Φώτα, κάμερα, πάμε! Ένα ταξίδι ζωής για τη λήψη φωτογραφιών με το πανέμορφο Βόρειο Σέλας...

Οι καλύτερες συμβουλές του Markus Morawetz για τη φωτογράφιση του Βόρειου Σέλατος

1. Αναζητήστε τις καλύτερες τοποθεσίες

Γνωρίζοντας ότι ο ήλιος θα έδυε περίπου στις 5 μ.μ., η οικογένεια φρόντιζε να βρίσκεται σε κάθε νέο προορισμό νωρίς το απόγευμα, ώστε να έχει χρόνο να αναζητήσει την ιδανική τοποθεσία με εντυπωσιακό φόντο. Ο Markus και η Carina έκαναν έναν περίπατο σε κάθε περιοχή, μεταφέροντας μαζί τους τη Fanni, για να δουν τι μπορούσε να τους προσφέρει όσον αφορά τα θέματα στο προσκήνιο, τα οποία θα μπορούσαν να έχουν περισσότερο ενδιαφέρον και να δώσουν πρόσθετη διάσταση, έχοντας ταυτόχρονα στο μυαλό τους ορισμένα εναλλακτικά σημεία όπου θα μπορούσαν να μεταφερθούν αν το σέλας μετακινούνταν ή φαίνονταν καλύτερα από κάπου αλλού. Όπως προτείνει ο Markus: «Μπορείτε να αναζητήσετε όμορφους βράχους, νερό, δέντρα ή ίσως μια καλύβα.»

2. Προετοιμαστείτε κατάλληλα για το κρύο

Ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φωτογράφοι όταν εργάζονται σε πιο χαμηλές θερμοκρασίες είναι η γρήγορη εξάντληση της μπαταρίας. Γνωρίζοντας ότι σε περίπτωση που μείνει χωρίς μπαταρία μπορεί να χάσει την ευκαιρία να απαθανατίσει το Βόρειο Σέλας, ο Markus είχε πάντα μαζί του μια εφεδρική. «Την είχα πάντα κοντά στο σώμα μου, στην τσέπη του παντελονιού ή του τζάκετ μου, καθώς όσο πιο ζεστή είναι η μπαταρία, τόσο περισσότερο διαρκεί.» Για τις λήψεις του χρησιμοποιούσε μια Canon EOS R, με συνιστώμενο εύρος θερμοκρασίας λειτουργίας από 0 έως 40°C. Ο Markus γνώριζε ότι καμία φωτογραφική μηχανή δεν εγγυάται άριστη λειτουργία σε θερμοκρασίες παγετού, συνήθως μεταξύ -5 και -10°C, επομένως απέφευγε τις ξαφνικές αλλαγές θερμοκρασίας, καθώς η υγροποίηση υδρατμών θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικές βλάβες στη μηχανή. Λαμβάνοντας υπόψη όλες τις περιβαλλοντικές συνθήκες, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «η EOS R ήταν εξαιρετική επιλογή». «Λειτουργούσε για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, δεδομένου του κρύου, είχε άψογο χειρισμό και απολαυστικές δημιουργικές δυνατότητες.»

3. Εξασκηθείτε στο σπίτι

Σύμφωνα με τον Markus, δεν χρειάζεται να περιμένετε να βρεθείτε μπροστά στο σέλας σας για να αρχίσετε να φωτογραφίζετε. «Το κρύο δεν επηρεάζει μόνο τα επίπεδα ενέργειας της μπαταρίας αλλά και τη δική σας απόδοση, που σημαίνει ότι πρέπει να εργάζεστε γρήγορα και να ξέρετε τι κάνετε. Επομένως, είναι καλό να εξασκηθείτε πρώτα πραγματοποιώντας νυχτερινές λήψεις του ουρανού, πριν ξεκινήσετε το ταξίδι σας προς τον βορρά. Βρείτε έναν κοντινό ανοιχτό χώρο το χειμώνα, μακριά από τη φωτορύπανση, ώστε να γνωρίζετε πώς είναι να εργάζεστε φορώντας γάντια και χοντρά τζάκετ, και εξασκηθείτε χρησιμοποιώντας μεγαλύτερους χρόνους έκθεσης. Μείνετε στο σημείο για περίπου μία ώρα και, αφού εξοικειωθείτε με τις νυχτερινές λήψεις του ουρανού, προσπαθήστε να φωτογραφίσετε ίχνη αστεριών ή του γαλαξία.»

4. Αργά και χαμηλά

Για πιο ευκρινή αποτελέσματα, ο Markus συστήνει την τοποθέτηση της φωτογραφικής μηχανής σε ένα τρίποδο και τη χρήση μιας χαμηλής ρύθμισης ISO με μακρά έκθεση. «Δεν φοβάμαι να αξιοποιήσω το ISO αν χρειάζεται, αλλά προτιμώ να χρησιμοποιώ τρίποδο και μεγαλύτερους χρόνους έκθεσης, που κυμαίνονται ανάμεσα σε ένα και πέντε δευτερόλεπτα, για να απαθανατίσω το σέλας. Από τις φωτογραφίσεις γάμων γνωρίζω ότι είναι προτιμότερο να καταγράψω την κατάλληλη λήψη ακόμα και κρατώντας τη μηχανή στο χέρι αν χρειαστεί, για παράδειγμα με μέγιστη ρύθμιση ISO 5000 σε πολύ σκοτεινές συνθήκες, και να έχω λίγο κόκκο που μπορώ να εξαλείψω αργότερα κατά την επεξεργασία, παρά να χάσω μια μαγική στιγμή. Αλλά αν έχετε χρόνο, είναι προτιμότερο να μειώσετε τη ρύθμιση ISO, να χρησιμοποιήσετε μεγαλύτερο χρόνο έκθεσης και να τοποθετήσετε τη μηχανή σε τρίποδο για να εξαλείψετε την κίνηση και να έχετε πιο ευκρινή και καθαρά αποτελέσματα.»

5. Έλεγχος του φωτισμού

Οι λήψεις στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού συνήθως απαιτούσαν την καταγραφή λεπτομερειών σε φωτεινές περιοχές, όπως σε χιονισμένα τοπία ή στην άμμο κάποιας ακτής, αλλά και λεπτομερειών σε σκοτεινότερα στοιχεία, όπως στον ουρανό ή τα βουνά. Όπως λέει ο Markus: «Μπορεί να βρεθείτε σε δίλημμα όσον αφορά το θέμα για το οποίο θα ρυθμίσετε την έκθεση.» «Δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω πολύ μακρά έκθεση γιατί η παραλία θα δείχνει υπερβολικά φωτεινή, ενώ αν μετρήσω τη φωτεινότητα μόνο στην παραλία, ο ουρανός θα φαίνεται υπερβολικά σκοτεινός. Μπορείτε να προσπαθήσετε να φωτίσετε ή να σκουρύνετε τις εικόνες σας κατά την επεξεργασία, αλλά αυτό ίσως έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία κόκκου και τη μείωση της ευκρίνειας.»

Το αγαπημένο κόλπο του Markus ήταν οι λήψεις με πολλαπλές εκθέσεις. «Κατέγραφα δύο εικόνες με πανομοιότυπη σύνθεση, μία με έκθεση για τις φωτεινές περιοχές και μία με έκθεση για τις σκοτεινές, και κατόπιν τις συνέθετα κατά την επεξεργασία, ενισχύοντας επίσης λίγο το χρώμα. Αλλά υπάρχει κι ένας απλούστερος τρόπος, χρησιμοποιώντας την κατάσταση HDR της Canon EOS R. Με αυτήν την επιλογή η μηχανή καταγράφει τρεις διαδοχικές λήψεις με διαφορετικές εκθέσεις και τις συνθέτει σε μία εικόνα στη μηχανή, δημιουργώντας μια φωτογραφία με μεγαλύτερο τονικό εύρος.» Ωστόσο, πρέπει να λάβετε υπόψη ότι η κατάσταση HDR λειτουργεί καλύτερα όταν χρησιμοποιείται με το φως ημέρας. Μια άλλη εναλλακτική λύση είναι η χρήση ενός Πολωτικού φίλτρου, που σας επιτρέπει να βελτιώσετε τον κορεσμό των χρωμάτων στις λήψεις σας.

6. Δημιουργικές συνθέσεις με την οθόνη μεταβλητής γωνίας

Για φωτογραφίες διαφορετικές από τις συνηθισμένες, πρέπει να σκέπτεστε τη σύνθεση ξεχνώντας τα κλισέ. «Συχνά θα με δείτε να ξαπλώνω στο έδαφος ή να σκαρφαλώνω σε θάμνους, ακριβώς γιατί δεν θέλω τις ‘κοινές’ εικόνες που τραβάει όλος ο κόσμος», λέει ο Markus. «Θέλω η δική μου φωτογραφία να είναι ξεχωριστή –να αφηγείται μια ιστορία– και αυτό μπορώ να το επιτύχω βρίσκοντας διαφορετικές γωνίες. Η ανοιγόμενη οθόνη μεταβλητής γωνίας της Canon EOS R με βοήθησε πολύ σε αυτήν την προσπάθεια, όταν φωτογράφιζα το Βόρειο Σέλας, γιατί υπήρχε πολύ χιόνι και πάγος, επομένως δεν χρειάστηκε να πέσω στο παγωμένο και υγρό έδαφος ή να κινδυνεύσω ανεβαίνοντας επάνω σε δέντρα, σε ένα μέρος όπου το πλησιέστερο νοσοκομείο ήταν πολλά χιλιόμετρα μακριά. Το μόνο που έπρεπε να κάνω ήταν να σηκώνω ή να χαμηλώνω την Canon EOS R και να στρέφω την οθόνη μέχρι να βλέπω τέλεια το κάδρο.»

7. Εστιάστε στην εστίαση

«Η αυτόματη εστίαση δυσκολεύεται να κλειδώσει στο σκοτάδι, οπότε χρησιμοποίησα χειροκίνητη εστίαση με τον φακό ρυθμισμένο στο άπειρο», λέει ο Markus. Με αυτήν τη ρύθμιση ο φακός σχηματίζει μια εικόνα ενός αντικειμένου που βρίσκεται τόσο μακριά, ώστε να υπερβαίνει την υπολογίσιμη απόσταση – σε αυτήν την περίπτωση, τα αστέρια.

Για αυτό το ταξίδι συνδύασε έναν φακό ζουμ και έναν σταθερό φακό, τον Canon EF 16-35mm f/2.8L III USM και τον Canon EF 35mm f/1.4L II USM. «Είναι εξαιρετικοί φακοί για λήψεις τοπίων με πολύ ευρύ διάφραγμα, αλλά ταυτόχρονα εξασφαλίζουν εντυπωσιακό βάθος και ευκρίνεια, επομένως ήταν η ιδανική επιλογή για αυτό το ταξίδι.»

8. Συνδυάστε ευρύ διάφραγμα και μακρά έκθεση

Χάρη στη συνεργασία της Canon EOS R με τον φακό Canon EF 16-35mm f/2.8L III USM, ο Markus κατόρθωσε να συνδυάσει μεγάλους χρόνους έκθεσης, αρκετών δευτερολέπτων, με το μέγιστο διάφραγμα του φακού. «Στις περισσότερες λήψεις είχα πλήρως ανοικτό το διάφραγμα του φακού, στο f/2.8. Αυτό είναι επίσης το κόλπο για λήψεις με ίχνη αστεριών ή του γαλαξία, αλλά πρέπει να έχετε έναν καλό φακό με πραγματικά χαμηλό διάφραγμα, ώστε να μην χρειάζεστε υπερβολικά υψηλή ταχύτητα ISO.»

Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές DSLR, η mirrorless μηχανή πλήρους καρέ Canon EOS R έδωσε στον Markus τη δυνατότητα να ρυθμίζει την έκθεση των εικόνων του σε πραγματικό χρόνο, χρησιμοποιώντας το ηλεκτρονικό σκόπευτρο (EVF) της μηχανής για να βλέπει πώς θα δείχνει η τελική εικόνα προτού πατήσει το κλείστρο. «Είναι ένα φανταστικό εργαλείο, γιατί δεν χρειάζεται να τραβήξεις τη φωτογραφία για να δεις αν είναι υπερβολικά φωτεινή ή σκοτεινή, το EVF στο δείχνει αμέσως. Αυτό εξοικονομεί πολύ χρόνο και περιορίζει το άγχος, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό όταν φωτογράφιζα το Βόρειο Σέλας, καθώς δεν ήξερα για πόσο χρόνο θα ήταν ορατό, ενώ το κρύο ήταν υπερβολικό για να χάνω το χρόνο μου με δοκιμές. Αφού ρυθμίσεις κατάλληλα την έκθεση και τη σύνθεση, και με την προϋπόθεση ότι το σέλας δεν έχει μετακινηθεί και οι γενικότερες συνθήκες φωτισμού έχουν παραμείνει αμετάβλητες, μπορείς να τραβάς φωτογραφίες ξανά και ξανά. Επομένως αυτή η μηχανή είναι ιδανική τόσο για τους λάτρεις της φωτογραφίας όσο και για τους αρχάριους.»

Ο Markus, η Carina και η Fanni κατόρθωσαν να επιτύχουν το στόχο τους απαθανατίζοντας ορισμένες εκπληκτικές εικόνες με το Βόρειο Σέλας, αλλά η πραγματική αξία αυτού του ταξιδιού ήταν οι οικογενειακές στιγμές που μοιράστηκαν. «Θέλω να απαθανατίζω τη στιγμή και όχι να την δημιουργώ», λέει ο ίδιος, αλλά όταν προκύπτουν κάποιες απρόσμενες στιγμές, είναι προτιμότερο να είσαι καλά προετοιμασμένος.

Σύνταξη: Natalie Denton