ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΙΑΛΙΑ

Ο όρος μεγέθυνση αναφέρεται στον λόγο του μεγέθους ενός αντικειμένου όπως είναι ορατό με γυμνό μάτι προς το μέγεθος που επιτυγχάνεται με τα κιάλια. Για παράδειγμα, αν ένα ζευγάρι κιάλια έχει μεγέθυνση 10x, το αντικείμενο μεγεθύνεται 10 φορές. Με άλλα λόγια, αν κοιτάξετε κάτι που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 100 μέτρα, με τα κιάλια θα φαίνεται σαν να απέχει 10 μέτρα.

Ένας τηλεφακός 1.000mm σε μια μηχανή παρέχει πέντε φορές μεγαλύτερη μεγέθυνση από έναν φακό 200mm. Το ίδιο ισχύει με τα κιάλια – δηλαδή, ένα αντικείμενο μεγεθύνεται πέντε φορές περισσότερο με κιάλια που έχουν συντελεστή μεγέθυνσης 20x συγκριτικά με τα κιάλια με συντελεστή μεγέθυνσης 4x. Η μόνη διαφορά είναι ότι, ενώ ένας τηλεφακός πρέπει να είναι αρκετά ευρύς ώστε να μεγεθύνει την εικόνα για το αρκετά μεγάλο διάφραγμα της μηχανής, τα κιάλια πρέπει να μεγεθύνουν την εικόνα για τη σχετικά μικρότερη ίριδα του ανθρώπινου ματιού. Ας πούμε για παράδειγμα ότι έχετε ένα ζευγάρι κιάλια με μεγέθυνση 12x. Για να επιτύχετε την ίδια μεγέθυνση εικόνας με τη χρήση μιας μηχανής SLR (Single-Lens Reflex) 35mm, θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε έναν τηλεφακό 700~800mm. Διαφορετικοί τύποι κιαλιών: κιάλια πρίσματος και κιάλια τύπου Galileo.

Ο βαθμός της ευκρίνειας που σάς επιτρέπει να ξεχωρίσετε τις λεπτομέρειες όταν χρησιμοποιείτε κιάλια ονομάζεται διαχωριστική ικανότητα. Επειδή η πυκνότητα των κωνίων στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ανθρώπινου ματιού είναι χαμηλή, η αύξηση της διαχωριστικής ικανότητας δεν είναι δυνατή με φυσική εξάσκηση, έως ένα σημείο. Ο μόνος τρόπος αύξησής της είναι κοιτάζοντας μέσα από ένα καλό ζευγάρι κιάλια. Αν χρησιμοποιείτε κιάλια με μεγέθυνση 10x, θα έχετε 10 φορές μεγαλύτερη διαχωριστική ικανότητα από την κανονική.

Δεν παρέχουν όλα τα κιάλια τον λόγο μεγέθυνσης και τη διαχωριστική ικανότητα που αναφέρονται πάνω τους. Όταν η παρέκκλιση είναι πολύ μεγάλη, δεν παρέχεται αρκετή διαχωριστική ικανότητα. Ανεξάρτητα από το πόσο ποιοτικό είναι ένα ζευγάρι κιάλια, η διαχωριστική ικανότητα θα είναι μειωμένη εξαιτίας της αστάθειας της εικόνας. Όσο μεγαλύτερος είναι ο λόγος μεγέθυνσης, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η αστάθεια της εικόνας από την κίνηση των χεριών. Γενικά, τα κιάλια με μεγέθυνση μεγαλύτερη από 10x δεν συνιστώνται για χρήση κρατώντας τα στα χέρια. Για την εξάλειψη αυτού του προβλήματος, η Canon έχει υιοθετήσει τις κορυφαίες οπτικές τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν κατά τη δημιουργία φακών για φωτογραφικές μηχανές. Εκτός από τη χρήση διπλού φακού επίπεδου πεδίου, φακού UD και ασφαιρικών φακών για την επίτευξη της ιδανικής διαχωριστικής ικανότητας, η Canon έχει χρησιμοποιήσει τη δική της αυθεντική τεχνολογία σταθεροποίησης εικόνας (στη σειρά IS), η οποία ελέγχει σημαντικά την αστάθεια των χεριών. Χάρη σε αυτές τις τεχνολογίες, με τα κιάλια Canon μπορείτε να δείτε κάθε μικρή λεπτομέρεια στις φτερούγες ενός πουλιού με απίστευτη ευκρίνεια και καθαρότητα.

Επειδή η οπτική δομή σε κάθε μοντέλο κιάλια είναι διαφορετική, ακόμη κι αν η τιμή της μεγέθυνσης είναι ίδια, το οπτικό πεδίο που παρέχει το συγκεκριμένο ζευγάρι κιάλια θα διαφέρει. Το πλάτος του πεδίου που μπορείτε να δείτε μέσα από τα κιάλια ονομάζεται οπτικό πεδίο. Για την παρακολούθηση πουλιών σε ένα μεγάλο δάσος, η χρήση ευρύτερου οπτικού πεδίου είναι πιο χρήσιμη.

• Πραγματικό οπτικό πεδίο

Αυτό είναι το πεδίο θέασης μέσα από τα κιάλια, το οποίο υπολογίζεται από το κέντρο του αντικειμενικού φακού και εκφράζεται σε μοίρες (γωνία). Όσο χαμηλότερη μεγέθυνση έχουν τα κιάλια, τόσο ευρύτερο είναι το πραγματικό οπτικό πεδίο. Όσο μεγαλύτερη είναι η μεγέθυνση, τόσο πιο περιορισμένο είναι το οπτικό πεδίο. Εξαιτίας αυτού, η σύγκριση των πραγματικών οπτικών πεδίων μεταξύ μοντέλων που διαθέτουν διαφορετική τιμή μεγέθυνσης είναι δύσκολη.

• Φαινόμενο οπτικό πεδίο

Αυτή η τιμή βασίζεται σε έναν υπολογισμό που αναφέρεται στο πρότυπο ISO 14132-1:2002 και αντιπροσωπεύει το οπτικό πεδίο που θα βλέπετε μέσα από τα κιάλια. Μπορεί να συγκριθεί ακόμα και ανάμεσα σε κιάλια με διαφορετική μεγέθυνση. Γενικά, αν το φαινόμενο οπτικό πεδίο είναι μεγαλύτερο από 60°, θεωρείται ευρύ οπτικό πεδίο.

Η φωτεινότητα των κιαλιών διαφέρει μεταξύ των μοντέλων. Η φωτεινότητα διαφέρει ανάλογα με την τιμή και το μέγεθος των κιαλιών. Υπάρχουν πολλοί βαθμοί φωτεινότητας, ανάλογα με τις ανάγκες κάθε χρήστη.

• Κόρη εξόδου

Ο φωτεινός κύκλος, που είναι ορατός όταν η διάταξη του προσοφθάλμιου φακού βρίσκεται σε απόσταση περίπου 25,5 εκατοστά από τα μάτια, ονομάζεται κόρη εξόδου. Η διάμετρός της, που μετράται σε χιλιοστά, ονομάζεται διάφραγμα της κόρης. Όσο μεγαλύτερη είναι η κόρη εξόδου, τόσο φωτεινότερη θα είναι η εικόνα που βλέπετε μέσα από τα κιάλια. Η φωτεινότητα εκφράζεται από το τετράγωνο του διαφράγματος της κόρης εξόδου.

Η μέγιστη διάμετρος στις κόρες του ανθρώπινου ματιού είναι περίπου 2-3mm σε συνθήκες έντονου φωτισμού και οι κόρες εξόδου των κιαλιών θα πρέπει να είναι περίπου 3mm. Επειδή τη νύχτα οι κόρες διαστέλλονται σε περίπου 7mm, είναι προτιμότερο να έχετε κιάλια με μεγάλες κόρες εξόδου αν πρόκειται να τα χρησιμοποιήσετε τις νυχτερινές ώρες. Ωστόσο, το μειονέκτημα είναι ότι τα κιάλια αυτού του τύπου έχουν συνήθως μεγάλο μέγεθος και βάρος.

• Ενεργό διάφραγμα αντικειμενικού φακού

Η διάμετρος του αντικειμενικού φακού από τον οποίο διέρχεται το φως ονομάζεται ενεργό διάφραγμα του αντικειμενικού φακού. Για την ίδια μεγέθυνση, όσο μεγαλύτερο είναι το ενεργό διάφραγμα του αντικειμενικού φακού, τόσο φωτεινότερη θα είναι η εικόνα που βλέπετε μέσα από τα κιάλια. Το αποτέλεσμα είναι ίδιο με αυτό που προσφέρει ένας τηλεφακός με πολύ μεγάλη διάμετρο φακού. Η σχέση μεταξύ των τριών στοιχείων είναι η εξής:

Διάφραγμα κόρης εξόδου = Ενεργό διάφραγμα αντικειμενικού φακού / Μεγέθυνση.

Τα ιδανικά κιάλια είναι αυτά που σας κάνουν να ξεχνάτε ότι κοιτάζετε ένα αντικείμενο μέσα από αυτά. Αν αγοράσετε ένα ζευγάρι κιάλια με ευρύ οπτικό πεδίο και ανώτερη ποιότητα εικόνας (αρκετά υψηλή ώστε να μην υπάρχει μεγάλη διαφορά με την εικόνα που βλέπετε με γυμνό μάτι), θα απολαμβάνετε τη χρήση τους για πολλές ώρες. Ορισμένοι έχουν τη λανθασμένη αντίληψη ότι, επειδή επικεντρώνονται μόνο στο μέσον του φακού, δεν πειράζει αν η εικόνα στο εξωτερικό τμήμα είναι θολή. Κανονικά, ο αμφιβληστροειδής χιτώνας προβάλλει εικόνες χωρίς παρέκκλιση και έτσι, όταν βλέπετε θολές εικόνες, ο εγκέφαλος προσπαθεί να τις παραβλέψει. Αν προσπαθήσετε συνειδητά να παραβλέπετε τις θολές εικόνες για μεγάλο χρονικό διάστημα, υπάρχει πιθανότητα να κουραστείτε πολύ ή ακόμη και να νιώσετε ναυτία. Είναι πολύ δύσκολο να προσδιορίσετε την ποιότητα της εικόνας ανατρέχοντας απλώς σε ένα φύλλο προδιαγραφών. Ο πιο εύκολος και σίγουρος τρόπος είναι να δοκιμάσετε τα κιάλια στην πραγματικότητα. Όταν αγοράζετε κιάλια, θα πρέπει να λάβετε υπόψη τα παρακάτω.

• Βλέπετε μόνο μία εικόνα ή δύο;

Τα κιάλια χρησιμοποιούν δύο φακούς σε παράλληλη διάταξη. Ωστόσο, αν η ευθυγράμμιση στο στάδιο της κατασκευής δεν είναι τέλεια ή αν έχουν υποβληθεί σε χτυπήματα κατά τη μεταφορά, οι φακοί μπορεί να έχουν μετακινηθεί ελαφρά από τη θέση τους. Αν συμβεί αυτό, θα βλέπετε δύο εικόνες. Ακόμη κι αν επιδιορθώσετε τα κιάλια, οι φακοί θα έχουν την τάση να γλιστρούν από τη θέση τους απλώς με μια απότομη κίνηση. Τέτοια κιάλια δεν συνιστώνται.

• Η εικόνα είναι αρκετά ευκρινής;
  

Βεβαιωθείτε ότι βλέπετε τα γράμματα των πινακίδων ή τα λεπτά κλαδιά των δέντρων με κρυστάλλινη καθαρότητα. Επίσης, βεβαιωθείτε ότι τα φώτα τη νύχτα και τα αστέρια δεν είναι θολά, καθώς και ότι τα σχήματα δεν είναι παραμορφωμένα. Ίσως είναι δύσκολο να ξεχωρίσετε πόσο ευκρινής είναι η εικόνα κοιτάζοντας μέσα από ένα μόνο ζευγάρι κιάλια. Δοκιμάστε αρκετά ζευγάρια και θα μπορέσετε να καταλάβετε τη διαφορά.

• Τα χρώματα φαίνεται να μπερδεύονται μεταξύ τους; Μήπως υπάρχει αποχρωματισμός;
  

Όταν κοιτάζετε ένα λευκό αντικείμενο, εμφανίζεται ένας δακτύλιος που μοιάζει με ουράνιο τόξο. Αυτό ονομάζεται χρωματική παρέκκλιση, μειώνει συνήθως την ποιότητα της εικόνας και παρουσιάζεται σε κιάλια με μεγαλύτερα διαφράγματα και υψηλότερη μεγέθυνση. Επιπλέον, εξαιτίας της επίστρωσης και των διαφορετικών φακών που χρησιμοποιούνται στα κιάλια, τα χρώματα μπορεί να αλλάζουν. Στρέψτε τα κιάλια σε μια λευκή εικόνα και εξετάστε πόσο λευκή είναι. Για την αποτροπή του αποχρωματισμού, η Canon έχει υιοθετήσει φακούς UD (15X50 IS AW, 18X50 IS AW, 10x32 IS, 12x32 IS και 14x32 IS) από τη σειρά φακών EF, η οποία είναι γνωστή για την κορυφαία οπτική τεχνολογία της. Επιπλέον, η επικάλυψη "Super Spectra" εξασφαλίζει εγγυημένα φωτεινές και καθαρές εικόνες.

• Εμφανίζεται καθαρή ολόκληρη η εικόνα;

Υπάρχουν πολλά κιάλια με ευρύ οπτικό πεδίο που καλύπτουν τις ανάγκες των καταναλωτών. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες τα κιάλια έχουν "εξαναγκαστεί" να διαθέτουν ευρύτερο οπτικό πεδίο, γεγονός που προκαλεί μείωση της ποιότητας της εικόνας στην περιφέρεια του φακού. Όταν συμβαίνει αυτό, τις περισσότερες φορές προκαλείται από την καμπυλότητα του πεδίου. Στρέψτε τα κιάλια σε έναν τοίχο, εστιάστε σε κάτι απλό και ελέγξτε αν μπορείτε να δείτε καθαρά σε ολόκληρο το πεδίο. Αν η καμπυλότητα του πεδίου είναι μεγάλη, τα άκρα θα φαίνονται θολά. Η αγορά κιαλιών αυτού του είδους δεν συνιστάται. Για τη σημαντική μείωση της καμπυλότητας του πεδίου, η Canon χρησιμοποιεί έναν φακό επίπεδου πεδίου και έναν ασφαιρικό φακό. Τα κιάλια Canon προσφέρουν υπέροχη ποιότητα σε ολόκληρη την εικόνα.

• Η εικόνα είναι παραμορφωμένη;

Όταν κοιτάζετε μέσα από τα κιάλια, υπάρχουν φορές που οι κατακόρυφες γραμμές των παραθύρων ενός κτιρίου ή τα τούβλα εμφανίζονται στρεβλωμένα γύρω από το άκρο του φακού. Αυτό ονομάζεται παραμόρφωση. Όταν η παραμόρφωση είναι μεγάλη, δεν παραμορφώνεται απλώς ολόκληρο το αντικείμενο, αλλά μοιάζει να αιωρείται όταν μετακινείτε τα κιάλια, γεγονός που δυσχεραίνει πολύ την παρακολούθησή του. Για τη διόρθωση της παραμόρφωσης, η Canon χρησιμοποιεί ασφαιρικούς φακούς υψηλής ακρίβειας.

• Εξαλείφει την "αστάθεια της εικόνας", ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα στα κιάλια. Χρησιμοποιεί το πιο προηγμένο σύστημα σταθεροποίησης εικόνας.

  Σχεδόν όλοι όσοι έχουν χρησιμοποιήσει κιάλια σε αθλητικές διοργανώσεις ή συναυλίες γνωρίζουν πόσο μεγάλη είναι η αστάθεια της εικόνας, σε σημείο που να θεωρούν ότι τα κιάλια δεν χρησιμεύουν σε τίποτα. Το κύριο παράπονο των χρηστών είναι η αστάθεια της εικόνας. Όσο υψηλότερη είναι η μεγέθυνση, τόσο πιο έντονη είναι η αστάθεια της εικόνας. Γενικά, τα κιάλια με μεγέθυνση μεγαλύτερη από 10x δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η καλύτερη λύση στο παρελθόν ήταν η χρήση τριπόδου. Ωστόσο, τα τρίποδα έχουν μεγάλο όγκο και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν παντού. Ακόμη κι αν χρειάζεστε ένα ζευγάρι κιάλια με μεγέθυνση μεγαλύτερη από 10x για την παρακολούθηση πουλιών, ο μεγαλύτερος συντελεστής μεγέθυνσης που θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε, καθώς θα περπατάτε πολύ, είναι 7x ή 8x.

Η Canon είναι ο πρώτος κατασκευαστής στον κόσμο που χρησιμοποιεί έναν ενεργό οπτικό σταθεροποιητή εικόνας στη σειρά IS. Επειδή το οπτικό σύστημα αντισταθμίζει την κίνηση και ελέγχεται από έναν μικροεπεξεργαστή, η αστάθεια των χεριών εξαλείφεται. Το αποτέλεσμα είναι ότι, ακόμα και με μεγέθυνση 10x, δεν χρειάζεται τρίποδο. Επιπλέον, τα κιάλια μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμη και από κινούμενες πλατφόρμες.

• Ευρύ οπτικό πεδίο με κορυφαία ποιότητα σε ολόκληρη την εικόνα. Χρησιμοποιείται διπλός φακός επίπεδου πεδίου.

• Μικρό βάρος και αντοχή στο νερό: Ιδανική επιλογή για χρήση σε εξωτερικούς χώρους.

Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν τρεις κατασκευαστές, συμπεριλαμβανομένης της Canon, οι οποίοι πωλούν κιάλια με τεχνολογία σταθεροποίησης εικόνας.

• Τύπος πρίσματος μεταβλητής γωνίας

Δύο αισθητήρες ανιχνεύουν την οριζόντια και κατακόρυφη αστάθεια, αντίστοιχα. Τα δύο Πρίσματα μεταβλητής γωνίας στο αριστερό και το δεξιό τηλεσκόπιο ελέγχονται από έναν μικροεπεξεργαστή, ο οποίος προσαρμόζει αμέσως τη γωνία διάθλασης του εισερχόμενου φωτός. Το συγκεκριμένο σύστημα χρησιμοποιείται στα κιάλια IS της Canon.

Πλεονεκτήματα: μικρό μέγεθος, ελαφριά κατασκευή, άμεση απόκριση μόλις ενεργοποιηθεί ο Σταθεροποιητής εικόνας (το σύστημα ενεργοποιείται μόλις πατήσετε το πλήκτρο), σταθερή εικόνα ακόμα και κατά την πανοραμική μετατόπιση. 

Μειονέκτημα: χρειάζεται μπαταρίες.

• Τύπος μετατόπισης οπτικού φακού

Αυτός είναι παρόμοιος με τον τύπο Πρίσματος μεταβλητής γωνίας, εκτός από το γεγονός ότι τα οπτικά που χρησιμοποιούνται για την αντιστάθμιση της αστάθειας είναι κανονικά στοιχεία φακού και η κίνησή τους ελέγχεται εντός ενός αναρτημένου συστήματος, όπως ο Σταθεροποιητής εικόνας στη σειρά φακών EF της Canon.

Πλεονεκτήματα: μεγαλύτερη ευκρίνεια και αντιστάθμιση πιο έντονων κινήσεων, όπως το λίκνισμα ενός σκάφους ή η αργή κίνηση της αναπνοής.

• Τύπος γυροσκοπίου

Στο πρίσμα είναι προσαρτημένο ένα γυροσκόπιο υψηλής ταχύτητας με κινητήρα. Όσο έντονη κι αν είναι η αστάθεια, η εικόνα παραμένει σταθερή. Το σύστημα αυτό χρησιμοποιείται στα Fujinon Stabiscope S1240 και S1640.

Πλεονέκτημα: εξαιρετικά μεγάλη αντοχή σε έντονη αστάθεια ή κίνηση. Μειονεκτήματα: καθυστέρηση ενός λεπτού μέχρι να φτάσει ο κινητήρας τις 12.000 σ.α.λ., βαριά κατασκευή· αυτό το σύστημα δεν μπορεί να ξεχωρίσει την αστάθεια από την πανοραμική μετατόπιση, ως εκ τούτου η εικόνα δεν είναι σταθερή κατά την πανοραμική μετατόπιση· χρειάζεται μπαταρίες.

• Μηχανικός τύπος

Το σύστημα πρίσματος συνδέεται με ένα σύστημα Καρδανικής ανάρτησης, που εμποδίζει την κίνηση των πρισμάτων, ανεξάρτητα από τους κραδασμούς στα κιάλια. Το σύστημα αυτό χρησιμοποιείται στα Zeiss 20x60S Professional.

Πλεονεκτήματα: δεν απαιτούνται μπαταρίες λόγω του μηχανικού συστήματος· άμεση απόκριση μετά από την ενεργοποίηση του σταθεροποιητή εικόνας (το σύστημα ενεργοποιείται μόλις πατήσετε το πλήκτρο).

Μειονεκτήματα: βαριά κατασκευή· αυτό το σύστημα δεν μπορεί να ξεχωρίσει την αστάθεια από την πανοραμική μετατόπιση, ως εκ τούτου η εικόνα δεν είναι σταθερή κατά την πανοραμική μετατόπιση.